संग्रौलामा सवार सिके राउत राष्ट्रवाद - Pahilo Online

संग्रौलामा सवार सिके राउत राष्ट्रवाद

विज्ञका नामबाट जनमानस भ्रमित हुने खालका कुनै पनि काम गर्नु नजाती हो तर नेपालमा साम्प्रदायिक सद्भाव बिथोल्ने नियत स्वरुप कतिपय विज्ञहरुले पनि पर्याप्त हावा लगाइरहे । तथापि समय क्रममा भुइँ तहमा साम्प्रदायिक सद्भाव विरोधी कृत्रिम चरम तथा अतिवादी गतिविधिहरु सेलाउन थालेको अहिलेको स्थिति छ ।

writer

डा. बद्रीविशाल पोखरेल

डा. बद्रीविशाल पोखरेल

देशका जानेमाने लेखक खगेन्द्र संग्रौला मेरो अनलाइन टिभी अन्तर्वार्तामा ओलीको राष्ट्रवादलाई मौसमी भन्दै मनोगत भँडास पोख्तै हुनुहुन्थ्यो । तर, संग्रौलाले भारतले विगतमा नेपालमा लगाएको नाकाबन्दी हाल आएर उसैले गलत सावित भएको ठहर गरेको पनि उल्लेख गर्नुभयो । यसको अर्थ ओलीको त्यही मौसमी राष्ट्रवादले भारतलाई आफ्नो कमजोरी देख्न र सच्याउने अवसरको अवस्थासम्म पु¥याउन बाध्य पारेको कुरा संग्रौलाले भन्न नचाहँदा नचाहँदै पनि भन्नुप¥यो । किनकि ढाँटेको कुरो कहीँ न कहीँ खुस्किहाल्छ । तपाईंलाई थाहा होला संग्रौलाज्यू, त्यति बेला भारतले नाकाबन्दीमार्फत् नेपाललाई पराधीनताको दलदलमा फसाउन खोजेकै थियो । भारतले संविधान विषयमा आफ्नू सोझो र ठाडो आदेश र निर्देशमा नेपाल र नेपालीलाई चलाउन खोजेकै थियो । संविधान बन्नै नदिने, बने पनि लागू गर्न नदिने र यसका लागि अनेक आन्तरिक र बाह्य चलखेल भारतले गरेको यहाँ जत्तिको विज्ञ व्यक्तिलाई राम्ररी थाहा छ ।
भारतले त्यसबेला जापान, युरोपियन युनियन, अमेरिका र बेलायत आदि अनेक शक्तिशाली राष्ट्रहरुलाई पनि हारगुहार गरेर साथ सहयोग गर्न र नेपाललाई प्रत्यक्ष वा परोक्ष भारी दवाव दिएकै हो । भएभरका विश्वका शक्रिराष्ट्रहरु नेपाल विरुद्ध एकताबद्ध हुँदा पनि ओलीले आम जनताको साथ सहयोगमा अडान राख्नु भएकै हो । नेपालीले विदेशी थिचोमिचोका विरुद्ध लड्नु पर्दैन अड्दा हुन्छ भनेर ओलीले भनेझैँ भारत त्यतिबेला नेपालविरुद्ध उभिन र उठ्नै सकेन बरु तपाईंले भनेझैँ भारत नेपाल विरुद्ध गलत काम गरिएछ भन्ने सोचमा आइपुगेको यथार्थ हो । भारतले गल्ती महसुस गरेको चाहिँ उसमा ब्रम्हज्ञान पलाएर भएको हो भनेझैँ गर्नुभएछ संग्रौलाले । यस खालको हद दर्जाको कपट यति उचाइको लेखकलाई पटक्क सुहाएन ।
हुँदाहुँदा त्यस बेला संविधान विरुद्ध पहाडी समुदायका विरुद्ध मधेसमा कृत्रिम तथा भद्दा कथित जातीय र साम्प्रदायिक आन्दोलन तराइमेधसको भुइँतहदेखि नै झोसियो । केसम्म भ्रम छरियो भने संविधानले हामी तराइमधेसी जनतालाई हामी आज आफ्नै आँगनमा परदेशी भयौँ भनियो र भनाइयो । यसको यस्तो गीत भाइरल बन्यो …अपने अँगनियाँ मे हो गइल परदेशिया । यस पुनीत काममा खगेन्द्र संग्रौला मधेसमा धुनी जगाउन पहिले कहिल्यै नगरेको काठमाडौँ मधेस दोहोरीलत्ता आउजाउ गरिरहनुभयो । उहाँले त नेपाल आमालाई बेश्या भन्ने सिके राउतको रिहाइको मागपत्र लिएर पनि हिँडिरहनु भयो । नेपाल र नेपालीलाई अनेक किसिमले विखण्डन र विग्रह गराउन उद्यत सिके राउतलाई युरोपियन युनियनले लुकीछिपी अनेक आड भरोस गरिरहेको देखिन्छ । तर, तिनै सिके राउतको राष्ट्रवाद चाहिँ संग्रौलाको राष्ट्रवाद हो भन्ने कुरा स्पष्ट हुन्छ । किनभने पृथिवीनारायण, महेन्द्र, बीपी कोइराला, कीर्तिनिधि बिस्ट र के.पी शर्मा ओली कसैका पनि जे जति भए पनि राष्ट्रवादी अडान, अठोट र सुकृत्यलाई सराप्ने संग्रौला आज पर्यन्त राउत राष्ट्रवादका पक्षपाती हुनुहँुदो रहेछ ।
उहाँहरुले तराइ मधेस हुँदै समग्र नेपालमा चरम विखण्डनकारी विद्वेषकारी गतिविधिको धुनी अहिले आएर मत्थर भएकामा संग्रौला बेचैन हुनुहुँदो रहेछ भन्ने कुरा यस अन्तर्वार्ताबाट अवगत भयो । जातै पिच्छे संघ प्रदेश बनाउन आकुल र व्यग्र संग्रौला आफ्नो मनकांक्षा पुरा नहुँदा झन् धेरै पीडित हुनुहुँदो रहेछ भन्ने कुरा टीभीवार्ताबाट बुझियो । संग्रौलाको ओलीप्रतिको कटुआलोचना सनातनी देखिन्छ । मैले जानेसम्म संग्रौला उहल्यैदेखि ओली विरुद्ध लेखका नाममा विषवचन गरिरहुनु भएको देखिन्छ । एक समय दमक झापामा भएको एक कार्यक्रममा संग्रौलालाई यस लेखकले के कस्तो र कति कारणले ओलीप्रतिको तपाईंको कटाक्ष र कटुवाक्य हो भनेर सोधेको थियो । अर्थात् मैले तपाईंहरुका बीच कुन–कुन र के–के कारणले कति पुस्ता अघिपछिदेखि पारिवारिक आदि कारणबाट दुष्मनी भएको हो भनेर बेलिबिस्तारपूर्वक जान्नखोजेको थिएँ । तर, त्यस बेला संग्रौला कुटिल हाँसो मात्र हाँसिरहनु भयो । स्पष्ट केही जवाफ दिनुभएन ।
फेरि संग्रौला चाहिँ ओली विरुद्ध एकोहोरो जाइलागेको देखिन्छ । तर, ओली संग्रौलाका बारेमा कत्ति पनि कठोर देखिनु भएको पाइन्न । बरु ओलीले जनयुद्धका बेला चार पाँच दिनदेखि घरबाट बेपत्ता संग्रौलाको पारिवारिक अशान्त भएका बेला संग्रौलाको परिवारमा उल्टो खुसी ल्याउन सहयो गर्नुभएछ । नर्सिङ सेवारत संग्रौलकी पत्नीले ओली निवासमा हाँपझाँप गर्दै पति हराएको र सेनाको निगरानीमा रहेको बताएपछि ओलीले सम्बन्धित तह र निकायमा फोन गर्नुभएछ र भन्नुभएछ– कृपया संग्रौलाको के कस्तो गतिविधि हो त्यो उनको निजी कुरा हो, जे–जे गरे पनि संग्रौला मेरा प्रिय सखा हुन्, मेरा बारेमा लेखिरहने मान्छे हुन् । उनको धुकधुकी चाहिँ रहोस् । किनभने तिनले मलाई साह्रै मायाँ गर्छन् । मलाई अचानो बनाएर बारबार मेरा विरुद्ध लेखिदिने र बोलिदिने मानिस उनी मात्रै हुन् भन्नुभएछ । अनि केही समयपछि संग्रौला छुटेर ओली निवास बालकोट आएर आफूलाई गुन गर्ने ओली समक्ष कृतज्ञता ज्ञापन गर्नुभएछ । ओलीले फेरि संग्रौलालाई अब भोलिदेख नै मेरा विरुद्ध लेख्न चाहिँ नछाड्नु होला संग्रौलाजी भन्नु भएको यस लेखकलाई जानकारी छ ।
यस्तो हुन्छ । टोक्नेको धर्म टोकी र टोकसी रहनु हो भने पालन र संरक्षण कर्ताको धर्म जस्तोसुकै अवस्थामा पनि सुरक्षा र बचाउ नै गर्ने हो । एक जना भृगु नामका ऋषिले पनि नदीमा बग्दै गरेको बिच्छीलाई आफ्नो हातमा बारबार टोकेर रगताम्य बनाए पनि ऋषिले बिच्छीलाई जोगाउने नै प्रयत्न गरिरहनुभयो । यस्तो दृश्य देखेका उनका प्रिय शिष्यले गुरुवर यस्तो किन गर्नु हुन्छ भन्दा बचाउने र जोगाउने मेरो धर्म हो यही ऋषि र मानवको धर्म हो बाबु भनेर सम्झाउनु भएको थियो । प्रथम दर्जाका मानिस कुनैपनि कमीकमजोरी नै नहुने उपाय गर्छन्, जस कसैलाई यस्तो सल्लाह सुझाव र आवश्यक सहयोग गर्छन् दिन्छन् र गल्ती कमजोरी नै नहुने उपायको खोजमा रहन्छन् । दोस्रो दर्जाका मानव कथं गल्ती कमजोरी भइहालेछ भने त्यसलाई समयमै रोक्न, छेक्न र हुन नदिन प्रयत्नशील हुन्छन् अनि तेस्राथरि मानिस कसरी कुन निहुँ, बहाना, किचोला गरेर र झिकेर समस्यालाई बल्झाउन, अल्झाएर रमिता मात्र हेर्ने ध्याउन्नामा हुन्छन् । संग्रौला कुन कोटिमा पर्नुहुन्छ मैले नै भनिरहनु परेन ।
अर्को संग्रौलाले बाम, बामपन्थ शब्दको उही उन्नाइसौँ शताब्दीको बेलायती संसद्का बायाँ खण्डमा बस्ने सुधारवादी राजनीतिक अर्थ प्रदान गर्ने शब्दका रुपमा लिएको देखियो । उहाँले अहिलेका प्रमुख कम्युनिष्टहरुलाई बाम भन्नु युक्रिसंगत रहेको उल्लेख गर्दै बामको अर्थ सुधारवादी मात्र हो भन्ने लगाउनु भएको छ । तर, समयक्रममा भाषामा आउने परिवर्तन, शब्दको स्वरुप, ध्वनि र अर्थ आदिमा हुन्छ भन्ने कुरा विज्ञ लेखकलाई यस अकिञ्चन लेखकले भन्नै पर्दैन । उहिल्यै तेलको अर्थ तिलको तेल भन्ने अर्थ मात्र हुन्थ्यो, अहिले भुसको पनि तेल हुन्छ । उहिले कुशलको अर्थ कुश ल्याउन सिपालु भन्ने हुन्थ्यो । अहिले कुशलको अर्थ सबै कुरामा कुशल वा क्षमतावान् भन्ने अर्थ हुन्छ । उहिले प्रवीणको अर्थ वीणा बजाउन सिपालु हुन्थ्यो अहिले सबै कुरामा निपुण भन्ने हुन्छ । त्यसैले बामको सामान्य अर्थ लेफ्ट लेफ्टिस्ट वा सुधारवादी भने पनि कम्युनिष्ट शब्दको समानार्थीका रुपमा यस शब्दको व्यापकतम प्रचलन र प्रयोगले अर्थमा प्राविधिक वा पारिभाषिक अर्थ समाविष्ट भइसकेको अवस्गथालाई बुझेर मात्र बोल्दा विज्ञको स्तर कायम होला ।
विज्ञका नामबाट जनमानस भ्रमित हुने खालका कुनै पनि काम गर्नु नजाती हो तर नेपालमा साम्प्रदायिक सद्भाव बिथोल्ने नियत स्वरुप कतिपय विज्ञहरुले पनि पर्याप्त हावा लगाइरहे । तथापि समय क्रममा भुइँ तहमा साम्प्रदायिक सद्भाव विरोधी कृत्रिम चरम तथा अतिवादी गतिविधिहरु सेलाउन थालेको अहिलेको स्थिति छ । नेपाल र नेपालीका बीचमा भूगोल, जात, धर्म, संस्कृति, भाषा आदिका आधारमा गर्न खोजिएको प्रायोजित कथित भ्रमहरु धुजाधुजा भएर च्यातिने अवस्थामा पुगेको देखिन्छ । यसबीचमा नेपाली एकता, स्वाधीनता, अखण्ड अस्तित्व, जातीय सहिष्णुता र सद्भाव विरोधी बौद्धिक गतिविधि भइरहे । यसमा खगेन्द्र संग्रौला निरन्तर लागिरहनु भयो । अहिले पनि त्यो तुस उहाँमा मनग्गे रहेको अन्तर्वार्ताबाट अवगत भयो ।
नेपालको राष्ट्रिय झण्डा च्यात्ता, नेपाली सार्वभौमसत्ता र राष्ट्रिय अखण्डता विरोधी बौद्धिक तथा व्यवहारजन्य क्रियापलाप हुँदा मौन र मुक रहने संग्रौला नेपाली एकता र अग्रगामी कृत्य र कृयाकलापलाई पटक्कै मन पराइरहनु भएको छैन । वहाँ अहिले हुन लागेको बाम एकतालाई कसरी धाँजा, फाटो र तिनका बीच तिक्तता ल्याउन र बढाउन सकिन्छ ? त्यसैमा दत्तचित्त भएर अहोरात्र लागिरहनु भएको अनुभव हुन्छ । संग्रौलामा विचार, सिद्धान्त, विकास र अग्रगमनमा कुनै सुस्पष्ट दृष्टिकोण भने देखिँदैन । उहाँ कहिले एनजिओवादी भएर मुलुकको कायपलट हुने कुरामा सुनिश्चित हुँदै जूनकिरीको संगीत उपन्यास लेख्नुहुन्छ । माक्र्सवादी तथा प्रगतिशील लेखक त थियो अहिले के भन्नुहुन्छ थाहा छैन । जे भएपनि माक्र्सवाद बुझेको लेखक हो, उहाँ । तर, उहाँमा द्वन्द्वात्मक दृष्टि, सृष्टि र समीक्षा चेत भएको जस्तो लाग्दैन । त्यसमा पनि ओली भनेपछि आँखा चिम्लेर गाली गर्दा उहाँको चित्त प्रशन्न हुन्छ कि क्याहो । बरु स्वतन्त्र लेखकहरु सौरभलगायतहरु ओली व्यक्तित्वको सराहना गर्नुहुन्छ तर त्यहीँ संग्रौला ओलीलाई प्रायः आहारिसजन्य जस्तो लाग्ने गरी सदा धारे हात लगाइरहनु हुन्छ ।
ओली नै बरु कहिले काहीँ भन्नुहुन्छ बिनबित्थामा अरुको रिसले दाह्रा किट्ता आफ्नै जिभ्रो टोकिने अवस्थालाई राम्ररी ध्यान दिनुपर्छ । संग्रौला अहिले पनि खस जातीय अहंकार ग्रस्त भनेर सस्तो लोकप्रियताका लागि साम्प्रदायिक विद्वेष भड्काउने दुर्नियतले लेखी बोली रहनुभएको छ तर त्यहीँ प्रा.डा. जगमान गुरुङ जस्ता साम्प्रदायिक भड्काउ राजनीति गर्न मज्जाले सुहाउने तर यस्ता तुच्छ तहका नाक, नश्ल, जात र भातको राजनीति किमार्थ नगर्नेहरुसित संग्रौलाको वास्तविक चिनजान छ कि छैन होला । मिसन टु रअ शीर्षकको आर.के.यादवको कृतिमा जात, भात, नाक र नश्ल उछालेर देशको विखण्डन गर्ने नकाम पढ्दा थाहा हुन्छ । अहिले विश्वमा यही नाराका आधारमा पश्चिमा शक्तिहरु नेपाल जस्ता देशलाई अनेक तरिकाले विखण्डित तुल्याउन धेरै लगानी र लगान गरिरहेका छन् । यस्ता बेलामा एउटा विज्ञ र विद्वान्हरु मनोगत आरोप र प्रत्यारोपमा चरम विभाजनकारी तथा हतोत्साहित विचार छरेर समय खर्चिने कुरा कदापि सुहाउँदैन । नेपालीहरुलाई सबथोक चाहिने तर देश चाहिँ नचाहिने भन्ने पत्रकार ध्रुव अधिकारीको भनाइ सापट लिँदै सौरभ एक टीभी कार्यक्रममा अन्तर्वार्ता दिँदै हुनुहुन्थयो । नभन्दै संग्रौलाका लेखमा देशको चिन्ता प्रायः पाइन्न ।
आफ्नो असंगति नामको पुस्तकाकार कृतिमा सौरभले राष्ट्रिय अस्तित्व, अस्मिता, सार्वभौमसत्ता र अखण्डताका पक्षमा कुनै आग्रह पूर्वाग्रह रहित दृष्टिकोण राख्नु भएको छ । कहाँ सौरभ जस्ता लेखक कहाँ अरुहरु । नेपाली नेताहरुका सबैका साना वा ठूला कुनै पनि सकारलाई निःशर्त स्वीकार गर्ने सौरभजस्ता विद्वान्को अहिले धेरै खाँचो छ । तर, संग्रौलाले अहिलेसम्म देश, जनता र जनजीविका सबालमा सापेक्ष स्वतन्त्र तथा विवेकसम्मत विचार व्यक्त गर्नु भन्दा कटु र तित्त लिखित तथा मौमिक विचार प्रवाह गर्नमै समय लगाएको अनुभव हुन्छ ।

मा प्रकाशित

यसमा तपाईको मत:

  • भुल्के मिडिया प्रा.लि.द्वारा सञ्चालित
  • कम्पनी रजिष्ट्रारको का. २१५६६४–७५–०७६
  • सूचना विभाग दर्ता नं. १३५१–०७५–७६
  • प्रेस काउन्सिल सूचिकृतः १७१९–२०७६
  • पथरी-शनिश्चरे–१, मोरंग
  • सम्पर्क:  ९८४२०४७१४२
  • इमेल: jrmohan.brt@gmail.com,
  • pahiloonline@gmail.com
  • वेबसाइट: www.pahiloonline.com
  • सम्पादकः रामकुमारी राई

© Copyright 2017 - 2024 Pahiloonline pvt ltd. All Rights Reserved.

Design / Developed by Thbytes